نشست«رسانه
و سوگواری ایام محرم» روز دوشنبه سوم شهریور ماه با حضور دو تن از فعالان و دست‌اندرکاران
حوزه رسانه در قالب آنلاین برگزار شد.
به گزارش
روابط‌عمومی دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها، در این نشست سید جمال هادیان
طبایی زواره،رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت ارتباطات؛ دکتر حمید
هنرجو، پژوهشگر فرهنگ و فعال رسانه؛ و
دکتر گیتا علی‌آبادی حضور داشتند و به بررسی نقش شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های
مجازیدر برگزاری مراسم و گردهمایی‌های ایام محرم، شیوه‌های خلاقانه در برگزاری کیفیت
مراسم، و ایجاد همگرایی در عزاداران در فضایی ایمن و مصون از کرونا پرداختند.
در
ابتدای این نشست، دکتر گیتا علی آبادی، مدیر کل دفتر مطالعات و برنامه، قصد داریم
ببینیم رسانه‌ها با چه روش‌های خلاقانه‌ای می‌توانند ضمن ایجاد همگرایی در جامعه، فرصتی
فراهم آورند تا مردم بتوانند در محیطی مصون و ایمن از ابتلا به کرونا، در مراسم
عزاداری ایام محرم شرکت کننذ.
وی با
اشاره به فعالیت‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در این زمینه اظهار کرد:
وزارت بهداشت یکسری پروتکل‌های بهداشتی ارائه کرده است تا مردم در تجمعات و
سوگواری‌ها آنها را رعایت کنند. هم‌چنین، ستاد مبارزه با کرونا نیز با تاکید بر
رعایت اصول بهداشتی و دستورالعمل‌های تعیین‌شده در ایام عزاداری و نظارت دقیق بر
اصول بهداشتی مواد غذایی و نذوراتبه مردم توصیه‌هایی ارائه کرده و محدودیت‌هایی را
نیز برای حفظ سلامتی عزاداران حسینی در نظر گرفتهاست. در روزهای اخیر نیز شاهد
بودیم که مردم با استفاده از روش‌های خلاقانه چگونه سعی در برگزاری هر چه بهتر
مراسم دارند.
وی در
مورد امکاناتات فضای مجازی و بکارگیری نرم‌افزارهای حرفه‌ایدر برگزاری مراسم و
سوگواری‌ها گفت: تاکنون نرم‌افزارهایی بسیاری مورد استفاده قرار گرفته‌اند. به
عنوان مثال اپلیکیشنzoom با بهره‌گیری از امکانات صوتی و تصویری ظرفیتی
بالغ بر 200 شرکت کننده در فضای مجازی را پوشش می‌دهد و امکان حضور گسترده مردم را
در مراسم و آیین‌های عاشورایی فراهم می‌آورد.
مدیر کل
دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها افزود: حال با توجه به فعالیت‌هایی که تاکنون
انجام شده در صدد هستیم ببینیم در ارتباط با این موضوع تاکنون چه اقداماتی انجام
شده و نیز چه کارهای دیگری می‌توان برای حفظ کیفیت مراسم و مناسک عاشورایی انجام
داد. در اینجا سؤالی که مطرح است این است که با توجه به فعالیت‌های خلاقانه در این
بخش، آیا بهتر نیست بعد از این نیز همین رویه را ادامه دهیم یا بهتر است دوباره به
شیوه‌های کهن و سنتی بازگشته و در همان چارچوب مراسم‌ها را برگزار کنیم؟
سید جمال
هادیان طبایی زواره،رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت ارتباطات در ادامه
این نشست گفت: هر چند امسال به دلیل شرایط کرونایی و اجبار استفاده از فضای مجازی
و رسانه‌ای، مردم در برگزاری مناسک و مراسم عزاداری با محدودیت‌هایی مواجه شده‌اند،
اما از سوی دیگر برگزاری این مراسم در فضای مجازی فرصتی به دست دادهتا با توسعه
پلتفرم‌ها، مردم ارتباط صوتی و تصویری بهتری داشته و ظرفیت‌های جدیدی از برگزاری
مراسم در فضای مجازی را کشف کنند.
وی
افزود: به نظر من یکی از ظرفیت‌های استفاده از پلتفرم‌ها در فضای مجازی ایجاد فرصت
تعمق اندیشه در فلسفه عاشورا است. دوم، تنوع و تکثر پلتفرم‌ها و توسعه آنهاست.
مانند «هیئت آنلاین» که تاکنون چند هزار نفر در آن ثبت‌نام کرده و از طریق آن
مناسک و آیین‌های خود را به نمایش می‌گذارند. در این پلتفرم مردم نیز بسته به
سلائق و فرهنگ خود در هر گوشه‌ای از ایران می‌توانند از این مراسم استفاده کنند. بنابر این می‌توان گفت: فضای
مجازی و پلتفرم‌ها فرصتی جدید برای توسعه آیین‌های سوگواری که جزو آیین‌های ایرانی
ــ اسلامی هستند فراهم کرده‌اند.
رئیس
مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت ارتباطات افزود: از منظر دیگر نیز می‌توان
این موضوع را بررسی کرد. وقتی مناسک به صورت سنتی و در خیابان‌ها انجام شود، ممکن
است به دلیل شور و هیجان ایجاد شده با بعضی از خرافات و مناسکی که با عرف مراسم
عاشورا منافات دارند مانند قمه‌زنی و گل‌مالی همراه باشند. اما فضای مجازی فرصت
انجام این کار را گرفنه و ظرفیت تعمق و اندیشه را بیشتر کرده است. به نظر من اینها
را باید به فال نیک گرفت. زیرا اگر ظرفیت فضای مجازی نبود، این خلاقیت ها هم بوجود
نمی‌آمد.
وی
افزود: در حقیقت ما در فضای مجازی چیزی را از دست نداده‌ایم، بلکه شیوه جدیدی از
مناسک و آیین‌ها را برگزار کرده‌ایم. به عبارتی دیگر، ما داریم از ظرفیت‌های فضای
مجازی به نفع آیین‌های ایرانی ــ اسلامی‌مان استفاده می‌کنیم و من از این
بابت خیلی خوشحالم.
دکتر حمید
هنرجو، پژوهشگر فرهنگ و فعال رسانه با
بیان اینکه رسانه‌ها در جامعه دموکراسی پل ارتباطی مردم و مسئولین هستند، گفت:
رسانه‌ها در مسائل و موضوعات آیینی مانند عاشورا نقش محوری دارند.
وی
افزود: بحران چند ماهه اخیر کرونا به مانشان داد که مردم از عملکرد رسانه‌ها در
اطلاع‌رسانی و پیام‌رسانی پزشکی و بهداشتی رضایت دارند. اما مشکل ما این است که
گاهی اوقات رسانه‌ها در مسائل مختلف، نوع مخاطبان و نگرش آنها را مورد توجه قرار
نمی‌دهند و مخاطب‌شناسی نمی‌کنند. امروزه ما شاهد یک نوع تنوع بالای رسانه‌ای
هستیم در این تنوع رسانه‌ای، رسانه‌ای می‌تواند پیام خود را به مردم برساند که
بیشترین تاثیر را در اطلاع‌رسانی داشته باشد. حال در این شرایط کرونایی و مراسم
عزاداری‌ها باید دید که کدام رسانه می‌تواند با بیشترین تاثیر باعث شود یک عزاداری
خوب و مطلوب برگزار شود.
هنرجو
تاکید کرد: گسترش و توسعه فضای مجازی به ضرر هیچ رسانه‌ای نیست اما رسانه‌ها باید
به بطن جامعه بروند تا پیام‌رسانی و اطلاع‌رسانی مثبتی داشته باشند. چون این موضوع
روز است و از جهات مختلف قابل بررسی است. رسا ها باید با ایجاد روش‌های درست در عزاداری
کاری کنند که هم عزاداری داشته باشیم و هم از کرونامصون
بمانیم.
تهیه
گزارش نشستاز:لیلی نوری میاندوآب